Báo Nhân Dân - Thông tin về AGE
AGE một chất độc cần loại bỏ khỏi cơ thể
AGE - một chất độc cần loại bỏ ra khỏi cơ thể - T/g: Cử nhân Khoa
học Nguyễn Liễu
AGE viết tắt từ cụm từ tiếng Anh Advanced Glycation
Endproducts, có nghĩa là các sản phẩm glycat hóa bền vững. AGE được hình thành
do protein liên kết ngang với đường. Chúng là các chất độc hại, chứ không phải
đơn thuần là một sản phẩm thông thường của quá trình chuyển hóa trong cơ thể.
Hiện nay, AGE đã được phát hiện có mối liên quan với nhiều bệnh
tật và các vấn đề sức khỏe như bệnh tiểu đường, bệnh tim, bệnh thận, cả bệnh
mất trí nhớ, bệnh Alzheimer, đột quỵ, viêm khớp, loãng xương, lão hóa da, vết
thương khó lành, bệnh lý võng mạc, bệnh nha chu và nhiều bệnh khác...
Sở dĩ AGE độc hại vì chúng là chất oxy hóa. Chúng bào mòn cơ thể
chúng ta giống như máy móc bị gỉ nếu gỉ kim loại được hình thành. Sự oxy hóa
làm cạn kiệt các nguồn chất chống oxy hóa (antioxidant) tự nhiên của cơ thể.
Chất chống oxy hóa có thể trung hòa tác động ăn mòn của AGE nhưng chỉ tác dụng
tới một giới hạn nhất định.
Cơ thể phản ứng lại với các AGE giống cách cơ thể chống
lại nhiễm trùng, trừ khi khả năng của nó bị hạn chế. Sự phòng vệ tự nhiên của
cơ thể thông thường nhằm loại bỏ các độc tố AGE bằng cách huy động phản ứng
viêm ở mức thấp, đó là phản ứng bình thường của cơ thể đối với "yếu tố
kích thích", như vi khuẩn.
Ví dụ, một người bị nhiễm trùng - một "yếu
tố kích thích" đối với cơ thể- có thể tăng thân nhiệt gây sốt-, điều
đó cho thấy là có sự viêm nhiễm, nhưng điều đó sẽ qua ngay. AGE trong thực phẩm
giống như vi khuẩn có thể gây viêm nhưng AGE có thường xuyên trong cơ thể, tích
lũy trong cơ thể nên phản ứng viêm có thể không qua ngay và theo thời gian
chúng có thể hủy hoại sự phòng vệ của chính cơ thể. Và các chất này tiếp tục
gây nên nhiều phản ứng oxy hóa hơn (bào mòn) và phản ứng viêm (sốt), điều này
có thể không nhận ra được trong nhiều năm
Tồi tệ nhất, nếu phản ứng viêm kéo dài có thể gây phá hủy từ từ
các cơ quan trong cơ thể. Phần lớn các bệnh mạn tính có mối liên hệ với phản
ứng viêm và nồng độ cao các AGE Ở mức cao, AGE đẩy nhanh quá trình lão hóa cơ
thể và trí óc.
Các chất béo động vật có thể dễ dàng bị oxy hóa bởi AGE Khi
điều này xảy ra, khi tổ hợp AGE-chất béo từ các thực phẩm có xu hướng kết dính
vào động mạch và gây nên tắc nghẽn, huyết áp cao và các vấn đề về tim.
Hoặc AGE chất béo tích lũy ở vòng eo gây nên phản ứng viêm, béo phì, kháng insulin.
Kháng insulin xảy ra khi insulin, hormone (nội tiết tố) nội sinh, trở nên kém
hiệu quả trong việc giảm đường máu và đường máu trở nên cao bất thường. Cân
nặng quá mức có liên quan mật thiết trong trường hợp này, thường dẫn tới bệnh
tiểu đường.
AGE cũng có thể gây kết dính các protein. Trong nhiều năm, AGE protein trở nên cứng. Đó là một lí do tại sao khớp, cơ và gân trở nên cứng
và không linh hoạt theo thời gian, tại sao mạch máu trở nên dày và không đàn
hồi, khi đó chúng ta gọi là xơ cứng động mạch, điều này dẫn tới huyết áp cao và
các bệnh về tim.
AGE là chất độc cần loại bỏ ra khỏi cơ thể.
Tuy nhiên chúng ta cần hiểu AGE được sinh ra từ đâu để có kiểm kiểm soát và
loại bỏ nó. AGE là kết quả của một
chuỗi các phản ứng hóa học sau phản ứng protein với đường ban đầu. Sản phẩm
trung gian được biết đến với các tên là Amadori, Schiff base và sản phẩm
Maillard.
Tên sản phẩm này được đặt tên theo các nhà khoa học đầu tiên phát
hiện ra chúng. Cho đến giờ đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra rất nhiều tác
dụng gây hại cho cơ thể nhưng chưa có bất cứ tác dụng có lợi nào được tìm
thấy cho AGE.
Thật không may thay AGE có trong các thực phẩm, chúng được tạo
ra thông qua cách chế biến thức ăn ở nhiệt độ cao và thời gian dài.AGE tạo nên
mùi vị hấp dẫn và hình thức cho các món ăn. Nó lôi cuốn khiến cho chúng ta thèm
và ăn một miếng ngay cả khi bụng đang no. Các sản phẩm nướng, chiên (rán), xào,
nước ngọt, thịt xông khói, bánh quy... là những thực phẩm giàu AGE.
Điều
nguy hiểm là AGE có thể được hấp thụ trong quá trình tiêu hóa là 30%. Tức là
nếu như có 100 phân tử AGE trong thức ăn, đồ uống mà chúng ta ăn thì 30 phân tử
được đi vào trong máu và gây hại cho cơ thể. AGE tác dụng gần như lên mọi tế
bào và phân tử trong cơ thể, nên là một yếu tố của nhiều bệnh mạn tính liên
quan đến tuổi tác và sự lão hóa.
Bên cạnh AGE ngoại sinh từ thực phẩm, còn tồn tại nguồn AGE nội
sinh. AGE là một sản phẩm thông thường của quá trình chuyển hóa của con người.
Phản ứng giữa protein và đường là phản ứng không cần enzyme (men), AGE đóng vài
trò là chất trung gian của quá trình viêm.
AGE tăng theo tuổi tác và sự lão hóa
của cơ thể và tăng cao ở người mắc bệnh đái tháo đường. Các yếu tố làm gia tăng
sự sản sinh AGE trong cơ thể là căng thẳng, bệnh tật, sự tổn thương, thiếu ngủ,
lối sống không lành mạnh, tác động của tia tử ngoại UVA, UVB từ ánh nắng mặt
trời và gen. Cùng với thời gian, AGE tích lũy trong cơ thể ngày một nhiều và
mang lại những tác hại khôn lường cho cơ thể.
Giảm lượng AGE trong cơ thể là biện pháp nhằm ngăn ngừa các bệnh mạn
tính cũng như sự già hóa của cơ thể. Để giảm được AGE cần phối hợp nhiều cách
thức khác nhau: hạn chế ăn các thực phẩm AGE cao, tập thể dục, uống nước nhiều
và dùng các sản phẩm có thể làm phá vỡ liên kết của AGE rồi đào thải ra ngoài
qua nước tiểu như iridoids, aminoguanidine, alagebrium, N-phenalcyl thiazolium
bromide, hay một số chất có tác dụng chống lại sự hình thành AGE như vitamin C,
benfotiamine, pyridoxamin, aspirin... Iridoids được chiết xuất từ thảo dược là
một nguồn chất tự nhiên, hiệu quả và an toàn để làm giảm AGE trong cơ
thể.
Cử nhân khoa học Nguyễn Liễu
0 nhận xét :
Đăng nhận xét